رزرو نوبت
زوال عقل و آلزایمر دو اصطلاحی هستند که اغلب به طور متناوب به کار می‌روند، اما در واقع تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. زوال عقل یک اصطلاح کلی است که به گروهی از علائم اشاره دارد که بر حافظه، تفکر و مهارت‌های اجتماعی تاثیر می‌گذارد و به اندازه کافی شدید هستند که عملکرد روزانه فرد را مختل کنند. آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است که با تخریب پیش‌رونده و غیر قابل برگشت سلول‌های مغزی مشخص می‌شود و علائمی همچون از دست دادن حافظه، دشواری در برقراری ارتباط و تغییرات شخصیتی را به همراه دارد. درک تفاوت زوال عقل و آلزایمر می‌تواند به تشخیص و مدیریت بهتر این شرایط کمک کند.
تفاوت زوال عقل و آلزایمر چیست؟
معمولاً در جامعه این دو بیماری باهم اشتباه گرفته می‌شوند، اما در واقع آلزایمر و زوال عقل معنای متفاوتی دارند. زوال عقل نوعی اصطلاح کلی برای توضیح تعداد زیادی از بیماری‌ها است. علائم زوال عقل منجر به اختلال در فعالیت‌های روزانه افراد می‌شود. علائم شایع زوال عقل شامل موارد زیر می‌شوند:
- مشکلات حافظه
- اختلال در تفکر
- اختلال در قضاوت و استدلال
- کم شدن تمرکز و توجه
- اختلال در صحبت کردن
- اختلالات رفتاری
آلزایمر معمولاً با بدتر شدن علائم زوال عقل به‌مرورزمان به وجود می‌آید. معمولاً آلزایمر در مرحله اول قسمتی از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد که وظیفه یادگیری را بر عهده دارد. علائم اختلال در بخش یادگیری مغز شامل فراموشی، مشکل در تفکر و استدلال هستند. با گذشت زمان علائم آلزایمر شدیدتر شده و علائم دیگری مانند گیجی، تغییر در رفتار و غیره را ایجاد می‌کنند.
زوال عقل چیست؟
زوال عقل شامل تعداد مختلفی از علائم می‌شود؛ مانند فراموشی، مشکل استدلال یا مهارت‌های فکری. انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارند و همچنین دچار شدن به زوال عقل علت‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد. زوال عقل مختلط به شرایطی گفته می‌شود که فرد به بیشتر از یک نوع زوال عقل به طور هم‌زمان دچار شود. آلزایمر علت دچار شدن ۶۰ تا ۸۰ درصد بیماران به زوال عقل است. به یاد داشته باشید که زوال عقل جزو روند اصلی بالا رفتن سن نیست و با آسیب به راه‌های ارتباطی سلول‌های مغزی به وجود می‌آید. این آسیب به سلول‌های مغزی منجر به اختلال در تفکر، رفتار و احساسات می‌شود.
آلزایمر چیست؟
آلزایمر نوعی بیماری است که باعث تحلیل مغز می‌شود و توسط تغییرات پیچیده مغز و آسیب به سلول‌های مغزی ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به بدتر شدن علائم زوال عقل با گذشت زمان شود. علائم اولیه آلزایمر شامل فراموشی اطلاعات جدید است؛ زیرا بیماری آلزایمر در مرحله اول به بخشی از مغز آسیب می‌رساند که وظیفه یادگیری را بر عهده دارد. با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائم به‌مرورزمان بدتر شده و منجر به سرگردانی، گیجی، و تغییرات رفتاری در بیمار می‌شوند و در آخر این علائم می‌توانند باعث اختلال در تکلم، غذا خوردن و حتی راه رفتن شوند. در حالی که مهم‌ترین دلیل دچار شدن به آلزایمر بالا رفتن سن است، این بیماری جزو روند اصلی بالا رفتن سن نیست. معمولاً اکثر بیماران آلزایمری بالای ۶۵ سال سن دارند.
انواع بیماری‌های زوال عقل
به طور کلی غیر از آلزایمر بیماری‌های دیگری وجود دارند که به زوال عقل ختم می‌شوند. شایع‌ترین این بیماری‌ها شامل زوال عقل عروقی، زوال عقل لوی بادی و زوال عقل گیجگاهی هستند. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا به توضیح هریک از انواع بیماری‌های زوال عقل بپردازیم.
زوال عقل عروقی
زوال عقل عروقی دومین دلیل شایع دچار شدن به زوال عقل است. به طور کلی هر بیمار این نوع زوال عقل را به طور متفاوتی تجربه می‌کند و علائم به شرایط بیمار، دلیل دچار شدن و بخش درگیر شده مغز بستگی دارد. علائم اولیه زوال عقل عروقی شامل موارد زیر می‌شود:
- اختلال در برنامه ریزی، مرتب کردن وسایل شخصی، تصمیم گیری یا حل مشکلات
- اختلال در دنبال کردن مراحل یادگیری (مانند یادگیری دستور آشپزی)
- سرعت پایین تفکر
- اختلال در تمرکز
زوال عقل لوی بادی
زوال عقل بوی بادی نوعی از زوال عقل است که توسط توده‌های پروتئینی به نام لوی بادی که در سلول‌های مغزی وجود دارند ایجاد می‌شوند. این بیماری از روی پزشک آلمانی FH Lewy نام گذاری شده است. زوال‌عقل لوی بادی شامل علائمی شبیه به علائم آلزایمر و پارکینسون است.
زوال عقل پیشانی گیجگاهی
زوال عقل پیشانی گیجگاهی (FTD) نوعی از زوال عقل غیر شایع است. گاهی اوقات به این بیماری پیک یا زوال عقل لوب فرانت نیز گفته می‌شود. علائم اولیه و قابل توجه FTD شامل تغییر در شخصیت، اختلال رفتاری و مشکل در تکلم هستند.
تفاوت روش‌های درمانی آلزایمر و زوال عقل
درمان زوال عقل به دلیل و نوع دقیق زوال عقل بستگی دارد. اما روش‌های درمانی برای بیماری آلزایمر وجود دارند که با روش‌های درمانی انواع دیگر زوال عقل شباهت‌های زیادی دارند. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد؛ اما گزینه‌های وجود دارند که به کنترل علائم این بیماری کمک می‌کنند. این روش‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:
- داروهای کنترل اختلالات رفتاری مانند داروهای ضد روان پریشی
- داروهای کنترل فراموشی که شامل داروی آریسپت، اکسلون و نامندا می‌شوند
- داروهای طبیعی مانند روغن نارگیل و روغن ماهی که کارکرد مغز را تقویت کرده و برای سلامت عمومی نیز مفید هستند
- داروهای درمان مشکلات خواب
- داروهای کنترل افسردگی
در اکثر اوقات زوال عقل قابل بازگشت نیست، با این حال برخی از انواع زوال عقل قابل درمان هستند. روش‌های درمانی مناسب و درست می‌توانند به کنترل علائم زوال عقل کمک کنند. درمان زوال عقل به نوع آن بستگی دارد. برای مثال معمولاً دکترها زوال عقل ایجاد شده توسط پارکینسون، آلزایمر و زوال عقل لویی بادی را با داروهای مهارکننده کولین استراز درمان می‌کنند. درمان زوال عقل عروقی روی جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به عروق خونی مغز و جلوگیری از سکته تمرکز می‌کند.
تفاوت روش‌های تشخیص آلزایمر و زوال عقل
هیچ راه قطعی برای تشخیص آلزایمر و زوال عقل وجود ندارد. پزشکان از ترکیب ابزارهای تشخیصی مانند معاینات عصبی، عکس برداری از مغز، نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی، آزمایش خون و پیشینه پزشکی فرد بیمار برای تشخیص درست زوال عقل و آلزایمر استفاده می‌کنند. از آنجایی که آلزایمر شایع‌ترین علت دچار شدن به زوال عقل است روش‌های تشخیصی این دو بیماری نیز شباهت‌های زیادی دارند.
کلام پایانی
همان‌طور که گفته شد آلزایمر یکی از دلایل ایجاد زوال عقل است و برخلاف آلزایمر زوال عقل اصطلاح کلی است که برای علت‌های مختلف می‌تواند استفاده شود، همچنین میان روش‌های درمانی و تشخیصی زوال عقل و آلزایمر شباهت‌های زیادی وجود دارد. در صورت داشتن هریک از علائم گفته شده برای آلزایمر یا زوال عقل پیشنهاد می‌شود به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمورد روش‌های درمانی از پزشک مشورت بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید