تشنج ناشی از تب: علل، علائم، تشخیص و درمان

تشنج ناشی از تب یک وضعیت پزشکی است که در آن فرد مبتلا به تب تشنج می‌کند. این نوع تشنج، در بسیاری از موارد در کودکان رخ می‌دهد و می‌تواند در برخی موارد نگران کننده باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان تشنج ناشی از تب می‌پردازیم. همچنین، سوالات متداولی که ممکن است در مورد این حالت پیش بیاید، مورد بررسی قرار خواهند گرفت. برای آشنایی با این موارد تا انتهای نقاله، همراه ما باشید.

تشنج ناشی از تب چیست؟

تشنج ناشی از تب به دنبال افزایش دمای بدن به علت تب اتفاق می‌افتد. وقتی که بدن کودک، دما را به شدت افزایش می‌دهد، سیستم عصبی می‌تواند ناگهانی به وجود آید، که باعث تشنج می‌شود. این نوع تشنج، معمولاً در کودکانی رخ می‌دهد که دارای سابقه تشنج در خانواده‌شان هستند. این تشنج، معمولاً به صورت ناگهانی و بدون هشدار قبلی اتفاق می‌افتد. در طی تشنج، کودک ممکن است علائمی مانند ترکیبی از تشنج ریتمیک، تشنج تکراری، بی‌هوشی کوتاه و بی‌توجهی نشان دهد. معمولاً تشنج در عرض چند دقیقه بهبود می‌یابد و کودک به حالت طبیعی بازمی‌گردد. پس از تشنج، کودک ممکن است خسته و ضعیف باشد و نیاز به استراحت داشته باشد.

انواع تشنج ناشی از تب

تشنجی که به دلیل تب رخ می‌دهد، به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود: تشنج تب بیش از حد (تشنج تب بالا) و تشنج تب متوسط (تشنج تب معتدل). در تشنج تب بالا، دمای بدن به حداکثر ۴۱ درجه سانتیگراد یا بیشتر افزایش می‌یابد، در حالی که در تشنج تب معتدل، دمای بدن بین ۳۸ و ۴۱ درجه سانتیگراد است.

علل تشنج ناشی از تب

تشنج ناشی از تب، ممکن است به علت افزایش دمای بدن در نتیجه عفونت یا بیماری دیگری رخ دهد. علل اصلی آن عبارتند از:

عفونت: بیشترین علت تشنج ناشی از تب در کودکان، عفونت‌های ویروسی و باکتریایی است. انواع عفونت‌ها می‌توانند شامل عفونت‌های تنفسی مانند: عفونت‌های ریه، گلو، گوش، سینوزیت و عفونت‌های مثانه، گوارشی و دیگر مناطق بدن باشند.
التهاب مغزی: التهاب مغزی، ممکن است ناشی از عفونت‌های ویروسی مانند: ویروس هرپس، ویروس تبخال، ویروس سیتومگالوویروس و یا عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های ناخن، عفونت‌های دندان، عفونت‌های گوش و سایر عفونت‌های مغزی است.
بیماری‌های خاص: برخی از بیماری‌های خاص می‌توانند علت تشنج باشند. به عنوان مثال، مالتیپل اسکلروز، سکته مغزی، تومورهای مغزی و اختلالات متابولیکی می‌توانند در برخی موارد تشنج ناشی از تب را تحریک کنند.
عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، وجود سابقه خانوادگی از تشنج ناشی از تب می‌تواند علت این وضعیت در کودکان باشد. برخی از ژن‌ها ممکن است ارتباطی با ایجاد این عارضه داشته باشند.

با تشنج پنهان در کودکان بیش‌تر آشنا شوید!

علائم تشنج ناشی از تب

تشنج ناشی از تب، معمولاً به صورت ناگهانی و بی‌هشدار رخ می‌دهد و نشانه‌های آن عبارتند از:

تغییرات حالت آگاهی: کودک ممکن است در طی تشنج ناشی از تب بی‌هوش شود و حالتی از بی‌توجهی نشان دهد. او ممکن است به محیط پاسخ ندهد و نتواند با افراد ارتباط برقرار کند.
تشنج ریتمیک: تشنج ناشی از تب ممکن است با لرزش بدن همراه باشد. کودک ممکن است ناگهان تنش بدنی، مانند تکان دادن یا رعشه بدن داشته باشد.
تشنج لرزشی: در برخی موارد، تشنج ناشی از تب ممکن است با حرکات تکراری همراه باشد. این حرکات ممکن است شامل لرزش‌های محکم یا حرکات مکرری مانند لرزش‌های دست و پا، سر و گردن یا حرکات چرخشی باشد.
تنفس نامنظم: در برخی موارد، تنفس کودک در طی تشنج نامنظم و غیرطبیعی می‌شود، ممکن است تنفس سریع و ناهماهنگ باشد.
تغییرات رنگ پوست: در برخی موارد، پوست کودک ممکن است در طی تشنج ناشی از تب رنگ پیدا کند و سرخ، آبی یا بی‌رنگ شود.

اقداماتی که باید در صورت تشنج ناشی از تب انجام شود

در صورت وقوع تشنج ناشی از تب، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

حفظ امنیت: اطمینان حاصل کنید که فرد در امنیت قرار دارد و از اجتناب از هرگونه صدمه جلوگیری کنید. اطراف فرد را از اشیا و اجسام خطرناک خالی کنید.
محافظت از راه هوایی: برای جلوگیری از مسدود شدن راه هوایی، فرد را به طور کنترل شده بر روی یک سطح صاف بلند کنید و سر و گردنش را به یک طرف بچرخانید. این اقدام می‌تواند کمک کند تا هرگونه خفگی جلوگیری شود.
زمان تشنج را ثبت کنید: به مدت زمان تشنج دقت کنید. این اطلاعات می‌توانند برای تشخیص و مدیریت آینده موارد تشنج مفید باشند.
تماس با پزشک: در صورتی که فرد تا به حال تشنج نداشته یا تشنج طولانی‌تر از ۵ دقیقه داشته باشد، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید و مورد را به او گزارش دهید.

همچنین بخوانید: تشنج در خواب چگونه اتفاق می‌افتد؟

تشخیص

تشخیص بر اساس علائم بالینی و سابقه بیماری انجام می‌شود. برای تشخیص دقیق‌تر علت تب و تشنج، پزشک ممکن است اقدامات تشخیصی زیر را انجام دهد:

معاینه بالینی: پزشک به صورت دقیق سوابق پزشکی فرد را بررسی می‌کند و علائم و نشانه‌های بالینی را ارزیابی می‌کند. او ممکن است درباره علائم قبلی، مدت زمان تشنج، شدت تشنج و هر علائمی که در طی تشنج دیده شده است، سوال بپرسد.
سابقه خانوادگی: پزشک ممکن است درباره سابقه خانوادگی بیماری‌های عصبی و تشنج در خانواده سوال کند تا احتمال وجود عوامل ژنتیکی را بررسی کند.
آزمایشات: در برخی موارد، پزشک ممکن است تست‌های خون و ادرار را در نظر بگیرد تا علل محتمل تشنج ناشی از تب را بررسی کند. این آزمایشات می‌توانند شامل شاخص‌های التهاب، آزمایش‌های متابولیک، ویروس‌شناسی و سایر آزمایشات مربوطه باشند.
تصویربرداری: در مواردی که پزشک شبهه وجود علتی دیگر برای تشنج دارد، ممکن است نیاز به تصویربرداری مغزی مانند اسکن MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی) یا CT Scan (تصویربرداری مقطعی) باشد تا عوامل محتمل مغزی را بررسی کند.

درمان

درمان، بستگی به علت و شدت تشنج و همچنین توصیه‌های پزشک دارد. روش‌های درمانی عبارتند از:

مراقبت و نظارت: در طی تشنج، اولین اقدام، باید مراقبت و نظارت بر بیمار باشد. اطمینان حاصل شود که فرد در امنیت و آرامش قرار دارد و از هرگونه صدمه جلوگیری شود. او باید در فضایی قرار گیرد که ناحیه اطرافش خالی از اشیا و اجسام خطرناک باشد.
مدیریت تب: در صورت بالا بودن دمای بدن، تلاش کنید تا تب را کاهش دهید. برای این منظور می‌توانید از روش‌های خنک کردن بدن مانند: استفاده از دستمال خیس و… استفاده کرد.
داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد تشنج یا داروهایی که برای کاهش تب استفاده می‌شوند را تجویز کند. این داروها معمولاً برای کاهش شدت و فراوانی تشنج‌ها استفاده می‌شوند.
علت‌گرایی: اگر تشنج‌ها مکرر و شدید باشند، پزشک ممکن است تحقیقات بیشتری برای شناسایی علت اصلی تشنج‌ها انجام دهد. در بعضی موارد، باید برای درمان علت اصلی تشنج (مانند عفونت) درمان دارویی یا جراحی صورت گیرد.
مشاوره و آموزش: برای مراقبت و پیشگیری مجدد از تشنج به دلیل تب، ممکن است پزشک به بیمار و خانواده آموزش‌هایی درباره تشنج و اقدامات اضطراری در صورت وقوع تشنج بدهد. این آموزش، شامل استفاده از پوشش محافظ برای جلوگیری از صدمه، اطلاع‌رسانی به افراد اطراف و تماس با خدمات اورژانسی است.

کلام پایانی

تشنج به دلیل تب، مشکلی است که بیشتر در کودکان رخ می‌دهد و معمولاً بی‌خطر است. علائم و نشانه‌های آن معمولاً خودبخود بوده و در محدوده زمانی کوتاهی اتفاق می‌افتد. با این حال، والدین ممکن است درباره این حالت نگران شوند و سوالاتی درباره تشنج ناشی از تب داشته باشند. در این مقاله، سعی کردیم به برخی از سوالات متداول درباره علل، علائم، تشخیص و درمان این حالت پاسخ دهیم. در صورت بروز هرگونه نگرانی یا شرایط خاص، توصیه می‌شود با پزشک معالج مشورت کنید.