تنگی کانال نخاعی: علائم، علل و درمان! 

در بسیاری از موارد تنگی کانال نخاعی با بیماری‌های مشابه دیگر اشتباه گرفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند مشکلات زیادی را برای افراد ایجاد کند، بنابراین آشنایی با علائم برای تشخیص سریع آن اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله، به بررسی علائم، علل و راه‌های درمان این بیماری می‌پردازیم، تا انتهای مقاله همراه ما باشید. 

تنگی کانال نخاعی چیست؟ 

تنگی کانال نخاعی (Spinal stenosis)، یک بیماری شایع است که در آن کانال نخاعی کوچک که شامل ریشه‌های عصبی و نخاع است، فشرده می‌شود. این بیماری، اعصاب و نخاع را تحت فشار قرار می‌دهد. باعث درد، گرفتگی، ضعف یا بی‌حسی می‌شود که بر روی کمر و پاها، گردن، شانه‌ها یا بازوها تأثیر می‌گذارد.

افراد بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض خطر تنگی نخاع هستند. این وضعیت اغلب به دلیل تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند: آرتروز یا خار استخوانی رخ می‌دهد. ضخیم شدن رباط‌های پشت یا برآمدگی دیسک‌ها از دیگر دلایل احتمالی است. زنان، افرادی که با کانال‌های نخاعی باریک متولد می‌شوند و کسانی که قبلاً آسیب‌های ستون فقرات یا جراحی داشته‌اند در معرض خطر بیشتری هستند. بیماری پاژه، اسپوندیلوآرتریت و تومورهای ستون فقرات نیز ممکن است باعث تنگی کانال نخاعی شوند. 

هر آنچه که باید در مورد دیسک گردن بدانید!

علل تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاع معمولاً با افزایش سن رخ می‌دهد، اما برخی از بیماران با فضای کمتری برای نخاع متولد می‌شوند. دیسک‌های ستون فقرات خشک‌تر می‌شوند و شروع به برآمدگی می‌کنند و می‌توانند پاره شوند. استخوان‌ها و رباط‌های ستون فقرات ضخیم یا بزرگتر می‌شوند. این ناشی از آرتریت یا تورم طولانی مدت است. بنابراین دلایل ابتلا به استنوزیس اسپینال می‌تواند متنوع باشد که عبارت‌اند از: 

• بالا رفتن سن: با پیشرفت سن، استخوان‌ها و بافت‌های موجود در کانال نخاعی ممکن است تغییراتی را تجربه کنند، که این تغییرات کاهش فضای کانال نخاعی را ایجاد می‌کنند. 
• آسیب نخاعی: ضربه، تصادفات، فشار مکرر یا آسیب به نخاع می‌تواند منجر به تورم، التهاب و استنوزیس کانال نخاعی شود. 
• بیماری ها: برخی بیماری‌ها مانند: آرتروز، روماتیسم، آرتریت و سندرم مارفان باعث تغییرات در استخوان‌ها و بافت‌ها می‌شوند که می‌تواند به تنگی کانال نخاعی منجر شود. 
• تومور: وجود تومور، درون یا نزدیک کانال نخاعی، می‌تواند فضای کانال را تنگ کرده و فشار بر روی نخاع و عصب‌ها ایجاد کند. 
• عوامل التهابی: بیماری‌های التهابی مانند: آرتریت روماتوئید، روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان) و عفونت‌ها می‌توانند به التهاب و تورم در کانال نخاعی منجر شوند. 
• عوامل تنگ‌کننده اجزای نرم: توده‌های نرم مانند: لیپوم، کیست‌ها یا پروتروژن‌های دیسکی می‌توانند فضای کانال نخاعی را تنگ کنند. 

علائم تنگی کانال نخاعی

علائم در هنگام ایستادن یا راه رفتن به احتمال زیاد وجود دارند یا بدتر می‌شوند. آن‌ها اغلب با نشستن یا خم شدن به جلو کاهش می‌یابند یا ناپدید می‌شوند. اکثر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی نمی‌توانند برای مدت طولانی بدون درد قابل توجه راه بروند. علائم اغلب با گذشت زمان به آرامی بدتر می‌شوند. اغلب، علائم در یک طرف بدن ظاهر می‌شود، اما ممکن است هر دو پا را درگیر کند. این نشانه‌ها عبارت‌اند از: 

• بی‌حسی 
• گرفتگی یا درد در پشت
• درد باسن، ران، ساق پا، گردن، شانه‌ها و بازوها
• ضعف بخشی از پا یا بازو
• مشکل یا عدم تعادل در هنگام راه رفتن
• مشکلات کنترل ادرار یا دفع مدفوع

عوارض تنگی کانال نخاعی

استنوزیس اسپینال، یک حالت پاتولوژیک است که ممکن است عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد. عوارض استنوزیس اسپینال ممکن است وابسته به شدت تنگی کانال نخاعی و محل وقوع آن، متفاوت باشد. عوارض آن عبارت‌اند از: 

• درد: درد معمولا در پشت، ستون فقرات، شانه‌ها، بازوها، ساق پاها و پاها ایجاد می‌شود و در بیشتر مواقع با استراحت بهبود می‌یابد. 
• ضعف عضلانی: احساس سستی و ضعف عضلات در مناطق تحت تأثیر استنوزیس اسپینال ممکن است رخ دهد. 
• محدودیت حرکت: استنوزیس اسپینال، منجر به محدودیت حرکت و سفتی عضلات شود. این مشکل ممکن است باعث محدودیت در فعالیت‌های روزانه شود. 
• اختلالات عصبی: استنوز اسپینال می‌تواند منجر به فشار بر عصب‌ها در ناحیه تنگ شده و علائمی مانند: بی‌حسی، کاهش قدرت در اعضا و اندام‌ها ایجاد کند. 
• اختلالات تعادل: استنوزیس اسپینال، در صورت تأثیر بر ستون فقرات گردنی می‌تواند موجب اختلال در تعادل و استحکام بدن شود. 

پیشگیری

برخی اقدامات پیشگیرانه می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به استنوزیس اسپینال کمک کنند. در ادامه، چندین راهکار پیشگیرانه برای مراقبت از سلامت نخاع و پیشگیری از تنگی کانال نخاعی را برسی می‌کنیم. این کارها عبارت‌اند از: 

• داشتن وزن مناسب: حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی و اضافه وزن، می‌تواند فشار اضافی بر روی نخاع و ستون فقرات را کاهش دهد. 
• ورزش منظم: انجام ورزش منظم و تقویت عضلات پشتی و شکمی می‌تواند استحکام و پشتیبانی مناسب برای نخاع و ستون فقرات ایجاد کند. 
• فنون درست برای حمل و نقل: استفاده از تکنیک‌ای درست و ایمن برای حمل و نقل اشیاء سنگین و جابه‌جایی بار می‌تواند از آسیب به ستون فقرات و نخاع جلوگیری کند. 
• رعایت قوانین ایمنی در فعالیت‌های ورزشی: در هنگام شرکت در ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی، رعایت قوانین ایمنی مهم است. استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب و رعایت تکنیک‌های صحیح می‌تواند از آسیب به ستون فقرات و نخاع جلوگیری کند. 
• مراقبت در برابر ضربه‌ها: جلوگیری از وارد شدن ضربه به مناطق پشتی و گردن، مانند استفاده از تجهیزات حفاظتی در ورزش‌های خطرناک، می‌تواند از آسیب به ستون فقرات و نخاع جلوگیری کند. 
• مدیریت صحیح حمل بار و خم شدن: در هنگام حمل و نقل بار، از فنون صحیح برای خم شدن استفاده کنید. جلوگیری از برداشتن بارهای سنگین با خم شدن و فشار به کمر، می‌تواند فشار غیرمعمول بر روی نخاع را کاهش دهد. 

در مورد ورزش تنگی کانال نخاعی بیش‌تر بخوانید!

تشخیص تنگی کانال نخاعی

برای تشخیص تنگی کانال نخاعی نیاز به معاینه فیزیکی و آزمایشات تصویربرداری وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، این مراحل و راه‌ها عبارت‌اند از: 

معاینه فیزیکی تنگی کانال نخاعی

در طول معاینه فیزیکی، پزشک، سعی می‌کند محل درد را پیدا کند و بررسی کند که چگونه بر حرکت فرد تأثیر می‌گذارد. در این معاویه معمولا از فرد درخواست می‌شود کارهایی انجام دهد که در ادامه ذکر خواهیم کرد: 

بنشینید، بایستید و راه بروید. در حین راه رفتن، ممکن است پزشک از شما بخواهد روی پنجه پا و سپس پاشنه پا راه بروید. 

به جلو، عقب و به پهلو خم شوید. درد شما ممکن است با این حرکات بدتر شود. 

در حالی که دراز کشیده‌اید پاهای خود را مستقیماً بالا بیاورید. اگر هنگام انجام این کار درد شدیدتر شد، ممکن است سیاتیک داشته باشید، به خصوص اگر در یکی از پاهای خود نیز احساس بی‌حسی یا گزگز داشته باشید. 

پزشک، همچنین پاهای شما را در موقعیت‌های مختلف مانند خم کردن و صاف کردن زانوها، حرکت می‌دهد. این برای بررسی قدرت و توانایی فرد برای حرکت است. 

برای آزمایش عملکرد عصب، پزشک از یک چکش لاستیکی برای بررسی واکنش شما استفاده می‌کند. برای آزمایش اینکه اعصاب شما چقدر تحریک می‌شود، پزشک پاهای شما را در نقاط مختلف با سنجاق، سواب پنبه‌ای یا پر لمس می‌کند. 

آزمایشات تصویربرداری تنگی کانال نخاعی

معاینه مغز و سیستم عصبی، به تأیید ضعف پا و از دست دادن حس در پاها کمک می‌کند. آزمایشات تصویربرداری عبارت‌اند از: 

• ام آر آی ستون فقرات
• سی تی اسکن ستون فقرات
• اشعه ایکس از ستون فقرات
• الکترومیوگرافی (EMG) 

درمان

روش‌های درمان تنگی کانال نخاعی عبارت‌اند از: 

• فیزیوتراپی: پزشک، ممکن است شما را برای فیزیوتراپی معرفی کند. فیزیوتراپ به شما حرکات کششی و تمریناتی را آموزش می‌دهد که عضلات پشت شما را قوی‌تر می‌کند. 
• درمان‌های مکمل: همچنین ممکن است به متخصص کایروپراکتیک، ماساژ درمانگر و طب سوزنی برای بهبود روند درمان نیاز داشته باشید. 
• کمپرس سرد و گرم: کیسه‌های سرد و گرم، برای درمان ممکن است به درد شما در هنگام تشدید درد کمک کنند. 
• دارو: داروهایی مانند: ضد التهاب‌های غیراستروئیدی، کورتیکواستروئیدها، آنتی‌تیپتیک‌ها و دیازپام برای کمک به تسکین کمردرد مفید هستند. 
• تزریق اپیدورال نخاعی (ESI): این درمان، شامل تزریق مستقیم دارو به فضای اطراف اعصاب نخاعی یا طناب نخاعی است. 
• جراحی: در طی برخی از جراحی‌های ستون فقرات، جراح مقداری استخوان را برمی دارد تا فضای بیشتری برای اعصاب ستون فقرات یا ستون فقرات شما ایجاد کند. سپس جراح برخی از استخوان‌های ستون فقرات را با هم ترکیب می‌کند تا ستون فقرات شما پایدارتر شود. جراحی‌ها عبارت‌اند از:
  • لامینکتومی
  • فورامینوتومی
  • دیسکتومی
  • فیوژ کانال نخاعی

شرایط مراجعه به پزشک

علائم جدی‌تری که نیاز به توجه فوری دارند عبارت‌اند از: 

• مشکل یا عدم تعادل در هنگام راه رفتن
• بدتر شدن بی‌حسی و ضعف اندام‌ها
• مشکلات کنترل ادرار یا دفع مدفوع
• مشکلات ادرار کردن یا اجابت مزاج

کلام پایانی

تنگی کانال نخاعی، یک حالت پاتولوژیک است که علائم و عوارضی مانند: درد در منطقه عمودی، ضعف عضلات، اختلالات تعادل و اختلالات عصبی دارد. تشخیص این بیماری بر اساس معاینه فیزیکی و تصویربرداری صورت می‌گیرد و درمان آن شامل تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، درمان‌های دارویی و در موارد شدیدتر، جراحی است. هدف از درمان این بیماری، بهبود علائم و کاهش درد است. 

سوالات متداول