فتق دیسک زمانی اتفاق میافتد که تکهای از دیسک ستون فقرات برآمده، پاره یا از جای خود خارج میشود. این وضعیت، میتواند به عصب نخاعی فشار وارد کند. فتق دیسک، باعث درد گردن، درد کمر، ساق پا، ضعف پا و یا بیحسی پا میشود. در این مقاله، به یک روش جراحی برای این بیماری به اسم دیسککتومی خواهیم پرداخت. برای آشنایی با این جراحی، کاربردها، عوارض و روشهای انجام آن تا انتهای نقاله، همراه ما باشید.
دیسککتومی چیست؟
دیسککتومی، نوعی عمل جراحی کاهش فشار ستون فقرات برای درمان فتق دیسک است. این روش جراحی، برای درمان مشکلات دیسک فقرات استفاده میشود و بخشی از دیسک فشرده و آسیب دیده در ستون فقرات برداشته میشود. دیسک فقرات، یک ساختار فشرده و مانند یک دیسک است که بین استخوانهای فقرات قرار دارد و به عنوان یک وسیله تمام کننده برای ستون فقرات عمل میکند.
با گذشت زمان و به علت عوامل مختلف مانند: تغییرات سن، آسیب و فشار، دیسک ممکن است آسیب ببیند و فشار بیشتری به اعصاب و بافتهای اطراف وارد کند. در این روش جراحی، بخشی از دیسک آسیب دیده و فشرده شده برداشته میشود تا فشار و استفاده از اعصاب و بافتهای اطراف کاهش و علائم مرتبط با آسیب دیسک بهبود یابند. این روش میتواند به عنوان روش باز یا کم تهاجمی انجام شود، اما معمولاً جراحان ترجیح میدهند از روش کم تهاجمی استفاده کنند زیرا آن را با بهبودی سریعتر، درد کمتر و خطر کمتر عوارض همراه میکنند.
انواع
روشهای دیسککتومی، بسته به محل دیسکی که قرار است برداشته شود و رویکرد جراح متفاوت است. دیسککتومی معمولاً فقط در ستون فقرات کمری (کمر) انجام میشود. به طور کلی، این روش میتواند یک جراحی باز یا یک میکرودیسککتومی کم تهاجمی باشد:
- جراحی باز: شامل یک برش ۲ تا ۴ اینچی در ستون فقرات است. در این روش، جراح به طور مستقیم به دیسک دسترسی دارد و آن را برمی دارد.
- میکرودیسککتومی کم تهاجمی: شامل بهبودی سریعتر، درد کمتر و خطر کمتر عوارض نسبت به جراحی باز کمر است. در این روش، جراح از ابزارهای کم تهاجمی استفاده میکند و از برشهای کوچکتری استفاده میشود تا به دیسک دسترسی پیدا کند و آن را برداشت کند.
عوارض
با وجود اینکه جراحی دیسککتومی، یک روش ایمن در نظر گرفته میشود. اما مانند هر جراحی دیگری، نیز عوارضی را به همراه دارد که عبارتند از:
- خون ریزی
- عفونت
- نشت مایع نخاعی
- آسیب به عروق خونی یا اعصاب داخل و اطراف ستون فقرات
فواید دیسککتومی
مزایای جراحی دیسککتومی بیشتر مربوط به کاهش و از بین بردن علائم درد است که عبارتاند از:
- کاهش درد: دیسککتومی میتواند به کاهش درد عصبی، درد پشت و شلیک درد کمک کند.
- بهبود عملکرد: با تخلیه فشار از عصبها، دیسککتومی میتواند بهبود عملکرد و قابلیت حرکت را ارتقا دهد.
- بهبود کیفیت زندگی: با کاهش درد و بهبود عملکرد، دیسککتومی میتواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی شما به ارمغان بیاورد.
- زمان بازگشت به فعالیت: در مقایسه با روشهای جراحی دیگر، معمولاً زمان بازگشت به فعالیت را کاهش میدهد.
در حین جراحی
در بیشتر موارد دیسککتومی، جراحان از بیهوشی عمومی استفاده میکنند که در طول عمل بیهوش هستید و بیدار نیستید. به طور ایدهآل، فقط قسمتی از دیسک که فشار روی عصب را ایجاد میکند، برداشته میشود. با این حال، برای دسترسی به دیسک فتق، ممکن است کمی از استخوان و رباطهای ستون فقرات برداشته شود.
در صورتی که نیاز به برداشت کامل دیسک باشد، جراح ممکن است از تکهای از استخوان استفاده کند که از یک دونده متوفی یا از لگن خودتان برداشت شده است، یا از جایگزینی استخوان مصنوعی برای پر کردن فضای برداشته شده استفاده کند. سپس مهرههای مجاور با استفاده از ابزارهای فلزی با یکدیگر ترکیب میشوند.
بعد از جراحی دیسککتومی
پس از جراحی دیسککتومی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل میشود تا تحت نظر قرار بگیرد. پرستاران و پزشکان مسئول نظارت بر عوارض جراحی و بیهوشی هستند. در صورتی که عمل جراحی ساده باشد، ممکن است بیمار در همان روز جراحی ترخیص شود. اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به بستری کوتاه مدت در بیمارستان وجود داشته باشد، به ویژه اگر شرایط پزشکی بیمار جدی باشند.
زمان بازگشت به کار پس از جراحی بستگی به میزان بلند کردن، راه رفتن و نشستن مرتبط با شغل بیمار دارد. در برخی موارد، ممکن است بتواند طی ۲ تا ۶ هفته به سر کار خود برگردد. اما اگر شغل او شامل بلند کردن وسایل سنگین یا کار با ماشینآلات سنگین است، ممکن است حداکثر تا ۶ تا ۸ هفته قبل از بازگشت به کار، نیاز به استراحت داشته باشد.
نتایج جراحی دیسککتومی
دیسککتومی، علائم فتق دیسک را در اکثر افرادی که علائم واضحی از فشرده شدن عصب دارند، مانند دردی که به پایین پاها منتقل میشود، کاهش میدهد. با این حال، دیسککتومی ممکن است تا آخر عمر ادامه نداشته باشد، زیرا در وهله اول علت آسیب دیدگی یا فتق دیسک را درمان نمیکند.
برای کمک به جلوگیری از آسیب مجدد به ستون فقرات، ممکن است به دستیابی و حفظ وزن سالم، رژیم غذایی سالم، انجام ورزشهای کم تاثیر و محدود کردن فعالیتهایی که شامل خم شدن، چرخاندن یا بلند کردن مکرر هستند کمک کند.
کلام پایانی
در این مقاله، به صورت کامل با ماهیت جراحی دیسککتومی، عوارض و مزایای آن آشنا شدیم. همچنین اقدامات قبل حین و بعد از جراحی را توضیح دادیم. درمان فتق دیسک کمر بسیار مهم است که این روش جراحی یکی از روشهای کم خطر و کم تهاجمی برای درمان است. انتظار میرود با خواندن این مقاله، پاسخ سوالات خود را دریافت کرده باشید.
سوالات متداول
دیسککتومی بهطور کلی یک روش جراحی معمول و رایج برای درمان مشکلات دیسک فشرده است و معمولاً یک روش جراحی معتدل محسوب میشود.
بله، معمولاً پس از دیسککتومی، پزشک بیمار را به فیزیوتراپی ارجاع میدهد. فیزیوتراپی، شامل تمرینات و روشهای فیزیکی درمانی است که هدف آن بهبود قدرت عضلات، افزایش انعطافپذیری و بهبود عملکرد جسمی است.